Սպասված գիրքը-3

Պահեստազորի սպաների միության հրատարակման պատրաստվող գիրքը ոչ միայն անդրադարձ է կառույցի մեկուկես տարվա գործունեությանը, այլև ուշագրավ ընթերցում է ազգային անվտանգության ծառայության այն աշխատակիցների հուշերի, ովքեր համակարգում եղել են հանգուցային պաշտոնների:

Ընթերցողի այսօրվա զրուցակիցը պահեստազորի գեներալ-լեյտենանտ Հրանտ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍՅԱՆՆ է՝ ոստիկանության համազգեստի տակ գործած դարձվորների ու առհասարակ ժամանակաշրջանի մասին իր հիշողություններով:
«Оборотни»
1994 թվականն էր։ Անսպասելիորեն հրապարակվեց ԱԱՊՎ-ի գործունեությունը կասեցնելու ՀՀ նախագահի միանգամայն անհիմն, իմ կարծիքով, հակասահմանադրական հրամանը: Ի դեպ, այդ փուլը բացառիկ լարված ժամանակահատված էր մեզ համար: Ոստիկանության մի շարք աշխատակիցներ գտնվում էին քննության տակ ու պահվում էին քննչական մեկուսարանում, շատերի նկատմամբ իրականացվում էին համալիր միջոցառումներ:
Աշխատանքներն ընթանում էին ամբողջ թափով, երբ հունվարին նոր ինֆորմացիա ստացվեց հանրապետությունում պատվիրված սպանություններ ու կողոպուտներ իրականացնող «դարձվորների» («оборотни») մասին։

Այդ հրոսակախմբերը գործում էին ՀՀ ոստիկանության հովանու ներքո: Իրականացված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում պարզեցինք ինչպես հանցագործների ինքնությունը, այնպես էլ թաքնվելու վայրը, նրանց ձերբակալելու որոշում ընդունվեց։
Աշխատանքի ընթացքում ստացվեցին նաև լրացուցիչ տվյալներ, որ խումբը մասնակիորեն դուրս է եկել վերահսկողությունից և ինքնուրույնաբար է մայրաքաղաքում պլանավորում ու իրականացնում հանդուգն հանցագործություններ, սպանություններով զուգորդված կողոպուտներ: Դրանցից մեկում, մասնավորապես՝ սեփական բնակարանում, դաժանորեն սպանվել էր մեր գործընկերոջ քույրը: Տնից անհետացել էին բոլոր թանկարժեք իրերը, որոնք հանցագործները պահում էին իրենց թաքստավայրում: Ի դեպ, նշված հանցախումբը 1993-ի դեկտեմբերին մեկնել էր Մոսկվա` իրականացնելու Համաշխարհային համահայկական ասամբլեայի պրեզիդենտ, ներկայումս հանգուցյալ Սերժ Ջիլավյանի վրա ծրագրված մահափորձը, որը, անկախ նրանց կամքից, չէր հաջողվել իրականացնել:

Ահա աշխատանքային նման բուռն շրջանում հետևեց ազգային անվտանգության պետական վարչության փակումը։ Կառույցի այսօրինակ չեզոքացմամբ, ըստ էության, փակվում էր դեպի Ներքին գործերի նախարարության դարձվորներ տանող ճանապարհը:
ԱԱՊՎ-ի անդամալուծված վիճակը շարունակվեց երեք ամիս: Այն, ի վերջո, վերաբացվեց, սակայն՝ ակնհայտ թերացումներով: Շատ պրոֆեսիոնալներ, որոնց թվում և ես, դուրս մնացինք համակարգից, փոխարենը ղեկավար պաշտոններում հայտնվեցին «փողոցից» եկած, ոչ կոմպետենտ մարդիկ։
Նկատի ունենալով գործող հանցախմբի առանձնակի վտանգավորությունը` պրոֆեսիոնալ պարտքս հուշում էր ամբիցիաներս դնել մի կողմ, ընդառաջ քայլ անել, գնալ նոր ղեկավարությունից հանդիպում խնդրելուն:

...Մեկ շաբաթ անց ԱԱՊՎ ղեկավարությունը, այնուամենայնիվ, իրեն թույլ տվեց ինձ ընդունել: Ես ներկայացրեցի հանցավոր խմբի առանձնակի վտանգավորությունը, արած հանցագործությունները, հանցախումբը կազմածների ինքնությունը, թաքնվելու վայրը: Չնայած ներկայացված տեղեկությանը, ցավոք, նրանց վնասազերծելու ուղղությամբ քայլեր չձեռնարկվեցին: Ակնհայտ էր դառնում, որ նման դիրքորոշման պայմաններում արդեն ինքս էի վերածվում թիրախի, ինչի մասին տարիներ անց խոստովանեց մի կարկառուն հհշական:
ԱԱՊՎ ղեկավարության հետ ունեցած այս հանդիպմանը հաջորդեցին բավականին ուշագրավ զարգացումներ: Որոշ ժամանակ անց «դարձվորներն» անհայտացան` կարծես չէին էլ եղել, գոյություն չէին էլ ունեցել: Միայն հավելեմ, որ տարիներ անց նրանց դիերը հայտնաբերվեցին աղբավայրում։ Գործող իշխանությունը նաև այսպես էր մաքրում ՆԳՆ ղեկավարության հանցագործության հետքերը։

Հ. Գ. Նոյեմբերի 10-ը Խորհրդային Միությունում ավանդաբար նշվում էր որպես միլիցիայի օր, որը ներկայիս Ռուսաստանում այսօր էլ է համարվում տոն: Իմ երբեմնի գործընկերները մեծ վաստակ են ունեցել հանցավոր տարրերի, բանդիտական կազմավորումների դեմ մղվող պայքարում, մարտնչել են երկրում կարգ ու կանոնի, օրինականության հաստատման համար: Օգտվելով առիթից` նախկին գործընկերներիս շնորհավորում եմ ունեցած փայլուն ծառայության կապակցությամբ, մաղթում քաջառողջություն, երկար տարիների կյանք, իսկ ովքեր չկան, կնքել են մահկանացուն, բարի հիշատակ:

Մարտին Հուրիխանյան

Հեղինակի նյութեր

• Գիտեմ, որ սիրտ չունեք, բայց թե․․․
• Մշակույթի գլխին կանգնած բորենիները
• «Բարի լույս, հայեր» շարքից
• Էս կողմերի արջը ես եմ
• Շարունակվող լեհական ընթերցումներ
• Մեր հայ-լեհական հարսանիքը
• Խորը ծալքէջերով դյութական Պոլիսը
• Ամեն տան մեջ ի՛ր կանթեղը պիտի վառվի
• Երեկ ես հանդիպել եմ․․․ ԱՍՏԾՈՒՆ
• Մայիս Մխիթարյանի Սողոմոն Թեհլիրյանը
• Լուսե սպասումների սեպտեմբեր
• Հուսանք
• Մի՛ մտեք այդ անեծքի տակ
• Մենք ենք, մեր անտարբերությամբ
• Եթե
• Եվ նորից արձանագրենք
• Մալխասը հաղթում է ու պահանջում Հայոց Եռագույնը
• Ալեքսանդրա Գրիգորյանի ֆանտաստիկ հաղթանակը
• Երբ մարտնչող անգրագիտությունն է կառավարում
• Ընթացքդ հարատև, «Փյունիկ»

Մեկնաբանություններ